ماده 86 قانون مالیات های مستقیم و تفسیر تبصره‌های آن

همانطور که می‌دانید، یکی از منابع اصلی درآمد دولت‌ها مالیات است و طبیعتا اگر قوانین مالیاتی کشور را بدانیم، کمتر درگیر مشکلات قانونی عدم پرداخت به موقع مالیات می‌شویم. در این مطلب تصمیم داریم تا با یکی از مواد قانونی مهم در حوزه مالیات، یعنی ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم، تبصره‌ها و تفسیرهای آن بیشتر آشنا شویم. اگر در مورد این ماده از قانون سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید از مشاوره  کارشناسان مالیاتی استفاده کنید و مشکل خود را برطرف نمائید.

این ماده بر این اصل استوار است که پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت حقوق یا تخصیص آن باید مالیات را از حقوق کسر کنند. پرداخت کنندگان تا پایان ماه بعد وقت دارند فهرستی که شامل نام، نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان حقوق  است را به اداره‌ی مالیاتی تحویل دهند و در ماه‌های بعد فقط تغییرات لازم را انجام دهند.

تفسیر ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم

مطابق این ماده، برای شناخت و آگاهی فعالیت شغلی از سایر حقوق بگیران فقط درخواست پروانه‌ی شغلی از افراد لازم و ضروری است. بدیهی است کسانی که دارای پروانه شغلی باشند با آن‌ها به عنوان فعالیت کاری برخورد می‌شود و در صورتی که افراد پروانه شغلی نداشته باشند، 10 درصد مالیات به شکل مقطوع کم می‌شود و در زمان مشخص شده به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت می‌شود.

یعنی کسانی که به عنوان کارمند یا کارگر در یک سازمان مشغول فعالیت باشند، اگرچه نام آن‌ها در فهرست بیمه کارکنان شرکت قرار نگرفته باشد باید بدون اینکه سقف حقوق را در نظر بگیرند ظرف یک ماه پس از دریافت حقوق به نرخ مقطوع 10 درصد مالیات پرداخت کنند.

تبصره‌های ماده 86 قانون مالیات تکلیفی

ماده واحده- تبصره ماده (۸۶) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم که در تاریخ ۳۱/۴/۱۳۹۴ تصویب شده بود، حذف و دو تبصره به شرح زیر به این ماده اضافه شد:

تبصره 1 ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم

مطابق تبصره یک قانون مالیاتی کشور در پرداخت‌هایی که از طرف کسی غیر از پرداخت کننده اصلی حقوق به اشخاص حقیقی انجام می‌شود، هنگام هر پرداخت مالیات متعلق را باید با رعایت معافیت‌های قانونی مربوط به حقوق به نرخ مقطوع 10 درصد محاسبه و از حقوق کسر شود. در نهایت حداکثر تا پایان ماه بعد با فهرستی که شامل نام، نشانی دریافت کنندگان و میزان آن است به اداره مالیاتی تحویل داده شود. کسانی که از این قانون تبعیت نکنند مشمول پرداخت مالیات و جریمه‌های متعلق به آن خواهند بود. البته معافیت قانونی مربوط به مالیات ماده‌ی 84 قانون مالیات شامل این تبصره نمی‌شود. (چنانچه تمایل دارید درباره نحوه محاسبه مالیات مکسوره بدانید، مطالعه این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم)

تبصره 2 ماده 86 قانون مالیات مستقیم

مطابق تبصره دو قانون مالیاتی کشور، پرداختی حقوق در دانشگاه‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی، موسسات پژوهشی، فناوری که از شورای آموزش عالی وزارت خانه‌های علوم و تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و سایر موسسات آموزشی و پژوهشی قانونی که دارای مجوز رسمی از وزارت خانه هستند به اشخاص حقیقی که شامل کارکنان رسمی و کارکنان حق التدریس می‌شود مشمول مالیات مقطوع به نرخ 10% و درصد مالیات تکلیفی حق پژوهش، حق التحقیق و قراردادهای پژوهشی و تحقیقاتی 5% است. البته سایر مقررات تبصره یک نیز باید رعایت شود.

تبصره 3 ماده 86 قانون مالیات مستقیم

بر اساس تبصره 3 ماده (219) موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌­های مستقیم، که در تاریخ 31/4/ 1394 تصویب شد، در ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم،  عبارت تا پایان ماه با موردهای جایگزین مانند ظرف ده روز و یا ظرف سی روز قابل جایگزین شدن است.

همچنین پرداخت‌ حقوقی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی‌باشند، با عنوان حق‌المشاوره، حق حضور در جلسات، حق‌التدریس، حق‌التحقیق و حق پژوهش پرداخت می‌کنند، بدون رعایت معافیت موضوع ماده (84)  شامل مالیات مقطوع به نرخ ده درصد است.

کارفرمایان موظفند در موقع پرداخت یا تخصیص، مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده در ماده 86 مالیات تکلیفی با اعلام مشخصات دریافت‌کنندگان در فرم نمونه اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند و در صورت تخلف، مسئول پرداخت مالیات و جریمه­‌های متعلق خواهند بود.

سخن آخر

مواردی از قبیل تکمیل درست و ارائه به موقع لیست‌های حقوق، مالیات، بیمه و… معمولا وقت و انرژی زیادی از صاحبان کسب و کار می‌گیرد و همچنین به واسطه ماهیت پر از جزئیات آن‌ها نیاز به دقت و تجربه بالایی برای انجام درست این موارد لازم است. ضمن اینکه کوچک‌ترین سهل انگاری و اشتباه در انجام وظایف مالیاتی و ارائه لیست‌های مربوطه می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگینی گردد. از این رو و با در نظر گرفتن مجموع شرایط، معمولا پیشنهاد می‌شود که در اینگونه موارد حتما از راهنمایی و کمک مشاوران موسسه حسابداری تدبیر حساب استفاده نمائید.