جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی چیست؟ (و تبصره های آن)

همان‌طور که می‌دانید، صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌ها باید در زمان‌های مقرر مبلغی را به‌عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی بپردازند و اگر در انجام این امر کوتاهی کنند، مشمول جریمه خواهند شد. گاهی اوقات این جریمه به‌قدری سنگین است که می‌تواند آن کسب‌وکار و شرکت را دچار مشکلات بسیار زیادی کند. اما آیا هیچ راه‌حلی برای این موضوع وجود ندارد؟ آیا جرائم مالیاتی بخشودنی نیستند؟ در ادامه‌ی مقاله، درباره جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی و قوانین مربوط به آن به طور کامل صحبت خواهیم کرد.

جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی چیست؟

مالیات یکی از موضوعاتی است که تمام افراد حقیقی و حقوقی با آن مواجه هستند، زیرا یک هزینه اجتماعی است که افراد باید آن را برای توسعه و رشد کشور بپردازند. اما موضوعی که وجود دارد و باعث مشکل شده، این است که برخی از افراد نسبت به انجام تعهداتشان برای پرداخت این هزینه شانه خالی می‌کنند. توجه داشته باشید که فرار مالیاتی یک فعالیت غیر قانونی است و اگر یک فرد یا یک نهاد با آگاهی این کار را انجام دهد، مرتکب جرم شده است. همچنین از آنجایی که این جرایم بخشودنی نیستند، به آن‌ها جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی گفته می‌شود. این جرائم انواع مختلفی دارند که در ادامه به توضیح مختصر هریک می‌پردازیم.

انواع جرائم غیر قابل بخشش مالیاتی

1- جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی

طبق ماده 192 ق.م.م، تمام صاحبان مشاغل گروه اول، دوم و سوم، اگر نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی کوتاهی کنند، برای آن‌ها جریمه‌ای که معادل 30 درصد مالیات است تعیین می‌شود و باید بدانید که این جریمه قابل بخشش نیست. البته نکته‌ای دیگر نیز وجود دارد و آن این است که اگر اظهارنامه‌ای ارسال نشود، به‌کل مالیات مطالبه شده، نه‌تنها به درآمد مشمول، 30 درصد جریمه تعلق خواهد گرفت. اما در شرایط دیگر، یعنی زمانی که اظهارنامه مالیاتی بابت درآمدهایی که در اظهارنامه نیامده ارسال می‌شود، 30 درصد جریمه تنها برای این بخش از مالیات محاسبه خواهد شد. البته در هر دو حالت، جرائم مالیاتی غیر قابل بخشش خواهند بود.

2- جریمه کتمان درآمد یا هزینه‌های واقعی

گاهی اوقات علی رغم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد یا هزینه‌های واقعی اتفاق می‌افتد. در چنین موقعیتی نیز 30 درصد مالیات به بخشی که کتمان شده است تعلق خواهد گرفت. برای مثال شرایطی را تصور کنید که یک شرکت مشمول مالیات 20 میلیون تومانی داریم و مالیاتی که این شرکت باید بپردازد، 5 میلیون تومان است. حال اگر این شرکت موارد ذکر شده را کتمان کند، جریمه‌ای که برای عدم ارسال به موقع اظهارنامه این شرکت در نظر گرفته می‌شود، یک میلیون و پانصد هزارتومان است که قابل بخشش نیز نخواهد بود.

دستورالعمل جدید بخشودگی جرائم قابل بخشش مالیاتی

سازمان امور مالیاتی این اختیار را دارد که یک قسمت یا تمام جرایم غیر قابل بخشش مالیات ارزش افزوده و مالیات‌های مستقیم را که با دستورالعمل تایید شده توسط وزیر امور اقتصاد و دارایی تطبیق دارد، مورد بخشش قرار دهد. حال در ادامه مفاد بخشنامه بخشودگی جرائم مالیاتی قابل بخشش را ذکر خواهیم کرد تا از آن‌ها مطلع شوید.

ماده 1

بخشیدن جرایم در هر دوره مالیاتی برای موردهایی با حداکثر مبلغ 6 میلیارد تومان به شرح زیر خواهد بود:

• مانده بدهی قطعی باید حداکثر ظرف یک ماه پس از ابلاغ برگ قطعی به میزان صد درصد پرداخت شود. (طبق برگ ابلاغ شده از تاریخ 1 تیر 1399)
• مانده بدهی قطعی باید حداکثر تا تاریخ 31 تیر 1400 که برای فعالان اقتصادی به میزان هفتاد درصد است، پرداخت شود. (طبق برگ ابلاغ شده تا پایان خرداد 1399)

تبصره یک: اگر به شرح بندهای فوق، پرداخت مانده بدهی انجام شود، به ازای هر ماه دو درصد از بخشودگی جرائم تا پایان سال کسر خواهد شد.

تبصره دو: مهلت پرداخت جرایم مالیاتی که با بخشش آن‌ها موافقت نشده است، حداکثر یک ماه پس از مهلت‌های ذکر شده در ماده یک خواهد بود و در غیر این صورت کاهش دو درصدی در هر ماه که در تبصره یک به آن اشاره شد، از تاریخ‌های مزبور اعمال خواهد شد.

تبصره سه: تاریخ سررسید پرداخت مقرر که در قوانین موضوعه است، ملاک تاریخ تعیین قطعیت بدهی برای مودیان در خصوص بدهی ابرازی خواهد بود.

ماده 2

فرد مودی باید درخواست بخشودگی جرائم را به اداره امور مالیاتی ارائه دهد. البته دقت داشته باشید که ادارات ضرورتی نسبت به تهیه و تنظیم فرم بخشودگی جرائم ندارند و تنها با دستور مسئول حوزه کاری، اقدامات مربوط به اعمال بخشودگی را انجام می‌دهند.

تبصره: اگر بدهی قطعی پرداخت شد، برای ارائه درخواست اعمال بخشودگی تا سقف تعیین شده، از نظر زمان هیچ محدودیتی وجود ندارد و تاریخ پرداخت، درصدهای مربوط به بخشش جرائم مالیاتی را تعیین خواهد کرد.

ماده 3

برای آنکه جرائم بخشیده شوند، باید بدهی مربوط به دوره یا سال مالیاتی به‌طورکامل پرداخت شود تا در ادامه روند اعمال بخشودگی جرائم صورت گیرد.

ماده 4

فارغ از سال تعلیق جریمه، دریافت خسارت تاخیر موضوع ماده (242) قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره (6) ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده برای مودیان احراز شده است، مبلغ خسارت مذکور از جرائم قابل بخشش مربوط به سال‌های مالیاتی مورد درخواست، حسب مورد کسر و اقدامات مربوط به بخشودگی جرائم پیگیری خواهد شد.

ماده 5

اگر شخصی مشمول پرداخت مالیات نبوده یا از پرداخت مالیات معاف شده، ولی از طرفی مشمول جرائم عدم انجام تکالیف قانونی شده است، حسب مورد از بخشودگی صد درصدی به او تعلق خواهد گرفت.

اگر اصل مالیات و جرایم غیر قابل بخشش آن پرداخت شود، آیا می توان از بخشش دیگر جرایم استفاده کرد؟

سوال دیگری که شاید برای بسیاری از افراد پیش آید، این است که در صورت پرداخت اصل مالیات و جرایم غیر قابل بخشش، آیا امکان استفاده از بخشش دیگر جرایم نیز وجود دارد یا خیر؟ که در پاسخ به این سوال باید گفت اگر فرد در مهلت قانونی مالیات و جریمه آن را پرداخت کند، 80 درصد از جرایم قابل بخشش خواهند بود.

جمع بندی

همان‌طور که مطالعه کردید، در این مقاله درباره‌ی جرائم مالیاتی غیر قابل بخشش صحبت کردیم و به معرفی انواع اجمالی آن پرداختیم. ناگفته پیداست که موارد و قوانین مالیاتی با توجه به تغییرات هر روزه، از پیچیدگی خاصی برخوردار هستند. کمک و راهنمایی مشاوران با تجربه و خبره در حوزه مالیات میتواند کمک بزرگی به مدیران کسب و کارها باشد، تا با یک برنامه ریزی صحیح مالیاتی به استقبال سال جدید بروند.