حسابداری بیمه چیست؛ نحوه حسابداری شرکت های بیمه

این روزها تعداد شرکت‌ها و موسسات بیمه در حال افزایش است و دیگر مانند قبل تعداد شرکت‌های بیمه محدود به چند عدد نیست. افزایش روزافزون شرکت‌های بیمه از گستردگی فعالیت آن‌ها خبر می‌دهد که حساب و کتاب امور مالی آن از عهده یک فرد معمولی قطعا خارج است و یک حسابدار متخصص در زمینه بیمه را نیاز دارد. وجود و اهمیت یک حسابدار بیمه برای شرکت‌های بیمه حکم حافظ دارایی آن‌ها را دارد که می‌تواند کارهای مختلفی را برای رسیدگی به امور مالی شرکت‌ها انجام دهد.

اگر دوست دارید در زمینه حسابداری بیمه، اهمیت، مفاهیم و کاربرد آن بیشتر بدانید، ادامه این مقاله را بخوانید. اطلاعات این مقاله به شما کمک می‌کند تا بیش از پیش اهمیت این مدل حسابداری را جدی بگیرید و با فواید آن دقیق و کامل آشنا شوید.

حسابداری بیمه چیست؟

حسابداری بیمه در واقع علمی است که به امور حسابداری شرکت‌های بیمه و مسائل مالی فرد بیمه شده می‌پردازد. این علم به کلیه امور مالی بیمه‌گر و بیمه‌گذار رسیدگی می‌کند، هزینه‌ها را برآورد و درآمد شرکت‌های بیمه را ارزیابی می‌کند. انجام کارهای حسابداری که به بیمه مربوط می‌شود، در شرکت‌های مربوط کار چندان پیچیده‌ای نیست و یک حسابدار با تسلط بر علم حسابداری و قوانین بیمه می‌تواند امور حسابداری شرکت‌های بیمه را تمام و کمال انجام دهد. به این موضوع دقت داشته باشید، یکی از مواردی که یک حسابدار بیمه بایستی در آن دانش و تجربه لازم را کسب کند، تسلط به نرم‌افزارهای حسابداری مربوط به بیمه است.

اهمیت و ضرورت حسابداری در شرکت های بیمه

درباره اهمیت حسابداری شرکت های بیمه تعبیر جالبی وجود دارد و آن تعبیر این است که شرکت‌ها و موسسات بیمه با وجود این نوع حسابداری درواقع خود را بیمه می‌کنند. اگر بخواهیم به اهمیت حسابداری شرکت های بیمه نگاهی واقع‌بینانه داشته باشیم واقعا همین‌طور است چراکه یک حسابدار بیمه با نظارت بر بخش حسابداری شرکت‌های بیمه از دارایی آن‌ها صیانت می‌کند. از جمله وظایف و مسئولیت‌های یک حسابدار بیمه که به ارتقای وضعیت مالی شرکت‌های بیمه کمک می‌کند عبارتست از:

• برآورد مخارج و درآمد شرکت‌های بیمه
• صدور بیمه‌نامه
• دستور پرداخت هزینه خسارت
• ثبت بیمه

یکی دیگر از ضرورت‌های حسابداری مرتبط با بیمه در این است که صورت‌های مالی دقیق به سرمایه‌گذاران بیمه ارائه می‌شود تا آن‌ها مطمئن شوند و بدانند که سرمایه‌گذاری آن‌ها در بستری امن صورت گرفته است.

تاریخچه حسابداری بیمه

تا قبل از دهه 1930  امور مالی و حسابداری شرکت‌های بیمه آن‌چنان پیچیده و گسترده نبود که نیازی به بخش حسابداری داشته باشد اما بعد از این زمان شکل فعالیت شرکت‌های بیمه ابعاد پیچیده‌تر و گسترده‌تری پیدا کرد که دیگر بدون حسابداری انجام امور مالی امکان‌پذیر نبود؛ بنابراین اهمیت و ضرورت وجود آن بیشتر احساس شد.

آیا نحوه حسابداری شرکت های بیمه یکسان است؟

منطقی نیست هر یک از شرکت های بیمه که فعالیت مخصوص به خود را دارند روش انجام امور حسابداری آن‌ها نیز یکسان باشد؛ بنابراین نحوه حسابداری شرکت های بیمه بسته به فعالیت آن‌ها متفاوت خواهد بود. به‌طور مثال قطعا هزینه، مخارج و تعهدات مالی حسابداری یکسری از بیمه‌ها مثل ایران و بیمه بیکاری یکسان نخواهد بود. اگر بخواهید از نحوه حسابداری شرکت های بیمه مطلع شوید ابتدا بهتر است راجع به فعالیت آن‌ها اطلاعاتی کاربردی را کسب کنید. در ادامه با این اطلاعات بیشتر آشنا می‌شوید.

حسابداری بیمه‌های ایران

قوانین حسابداری از نوع بیمه ایران دقیقا مطابق قوانین سازمان تامین اجتماعی تنظیم شده است. براساس قانون حسابداری این بیمه حق بیمه دولت 3 درصد از دستمزد ناخالص است که باید به حساب تامین اجتماعی واریز شود.

حسابداری تامین اجتماعی

در حسابداری تامین اجتماعی سندها و مدارک مالی کارفرمایان بیمه که دارای پرونده در سازمان تامین اجتماعی هستند ملاک کار حسابداری قرار می‌گیرد. موسسه حسابرسی تامین اجتماعی برای انجام امور حسابداری کدی به نام کد کارگاه را برای کارفرمایان بیمه صادر می‌کند. مسئولیت اصلی حسابداری از نوع بیمه تامین اجتماعی این است که از طریق بررسی هزینه‌ها و سندهای مالی کارفرمایان چک می‌کند که آن‌ها حق بیمه را پرداخت کرده باشند.

حسابداری مربوط به بیمه‌های کوثر

شرکت‌های بیمه کوثر خدمات بیمه خود را با حمایت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ارائه می‌دهند و قوانین حسابداری آن‌ها مطابق قوانین بیمه تامین اجتماعی تنظیم شده است.

حسابداری از نوع بیمه پیمانکاری

طبق قوانین حسابداری از نوع بیمه پیمانکاری ابتدا باید حق بیمه تامین اجتماعی پرداخت و سپس به حقوق سایر سازمان‌ها رسیدگی شود. به‌طور کلی در نظر داشته باشید که قوانین حسابداری از نوع بیمه پیمانکاری با بیمه ایران و تامین اجتماعی یکسان در نظر گرفته می‌شود. (چنانچه تمایل به آشنایی با شیوه محاسبه مالیات قرارداد پیمانکاری شخص حقیقی دارید، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم)

حسابداری مخصوص بیمه بیکاری

قوانین حسابداری برای بیمه بیکاری به بررسی حقوق افراد بیکار می‌پردازد و برای آن‌ها مقرری تعیین می‌کند.نآآ ممکن است برخی از افراد به دلایل مختلف مانند حوادث و آسیب‌های جسمی به‌طور موقت بیکار شوند که با این حال می‌توانند از مزایا و حقوق بیمه بیکاری برخوردار شوند.

مهم‌ترین هزینه‌ها در حسابداری بیمه

یکی از کارهای مهم در حسابداری بیمه برآورد هزینه‌های شرکت‌های بیمه است که در این قسمت با بعضی از آن‌ها آشنا می‌شوید.

1- هزینه صدور

هر هزینه‌ای که در جهت صدور بیمه‌نامه مانند هزینه تبلیغات، کارمزد و بازاریابی پرداخت شود هزینه صدور به حساب می‌آید.

2- هزینه بیمه

بیمه‌گزار موظف است هزینه‌ای را بابت خرید بیمه‌نامه به شرکت پرداخت کند که به این هزینه، هزینه بیمه گفته می‌شود.

3- هزینه بیمه مازاد

آن مبلغ اضافی که از بیمه‌گذار به عنوان حق بیمه به دلیل موقعیتش دریافت می‌شود، هزینه بیمه مازاد می‌گویند.

4- هزینه خسارت

هزینه خسارت هزینه‌ای است که فرد بیمه‌گر باید به دلیل خسارت یا شرایطی که قرارداد تعیین می‌کند، پرداخت کند.

5- هزینه کارشناسی بیمه

هزینه کارشناسی بیمه آن‌دسته از هزینه‌هایی را شامل می‌شود که شرکت بیمه بابت شناسایی موارد بیمه قبل از صدور بیمه‌نامه و بعد از خسارت باید پرداخت کند.

6- هزینه خسارت معوق

در صورتی که شرکت بیمه تا پایان سال مالی هزینه خسارت خود را پرداخت نکرده باشد، این هزینه را باید در سال بعد به‌عنوان هزینه خسارت معوق پرداخت کند.

7- هزینه ذخیره خسارت معوق

هزینه ذخیره خسارت معوق هزینه خسارتی است که بیمه‌گر باید پرداخت کند اما هنوز به او به‌صورت رسمی اعلام نشده است.

8- هزینه استهلاک

متاسفانه گاه برخی از افراد  با ایجاد حوادث ساختگی و عمدی از مزایای بیمه سوءاستفاده می‌کنند. برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده‌هایی هزینه‌ای تحت عنوان هزینه استهلاک بعد از آنکه بیمه‌گذار در وضعیتی نرمال و بهتر قرار گرفت، از او دریافت می‌شود.

قوانین و مقررات مربوط به حسابداری بیمه

قوانین و مقررات مربوط به حسابداری مربوط به بیمه را باید در استانداردهای حسابداری جستجو کرد. یکی از استانداردهایی که در این زمینه قوانین مهمی را مشخص کرده استاندارد 28 است که در ادامه با آن بیشتر آشنا می‌شوید.

استاندارد 28 حسابداری بیمه و تببین این قانون

استاندارد 28 حسابداری در جهت تبیین انواع روش‌های حسابداری حق بیمه، خسارت و مخارج تحصیل بیمه‌های عمومی مستقیم و اتکایی (بیمه‌ای که در آن بیمه‌گر اتکایی در ازای دریافت حق بیمه مسئولیت جبران و پرداخت خسارت بیمه‌گر واگذارنده را برعهده می‌گیرد) برای صورت‌های مالی  شرکت‌ها و موسسات بیمه تنظیم شده است.

در نظر داشته باشید که استاندارد 28 حسابداری فقط برای فعالیت‌های بیمه عمومی و بیمه عمر کاربرد دارد و برای بیمه‌های دیگر زندگی نباید به کار گرفته شود.

کلام پایانی

با توجه به گستردگی فعالیت بیمه در سراسر کشور نمی‌توان اهمیت وجود حسابداری بیمه در شرکت‌های بیمه را منکر شد. حسابداری که به دانش و قوانین بیمه تسلط داشته باشد، می‌تواند با برآورد هزینه‌هایی مثل هزینه بیمه، خسارت، استهلاک و…، ارزیابی بیمه‌نامه‌ها و درآمد شرکت بیمه امور مالی بیمه‌گر و بیمه‌گذار را سازماندهی کند تا هر یک از طرفین برای احقاق حق و سیدگی امور مالیشان دغدغه‌ای نداشته باشند. یک حسابدار بیمه نحوه حسابداری شرکت‌های بیمه را یکسان انجام نمی‌دهد زیرا هر یک از بیمه‌ها مانند کوثر، ایران، تامین اجتماعی، بیکاری و پیمانکاری فعالیت مخصوص به خود را دارند و به تبع آن حسابداری متفاوتی خواهند داشت. (چنانچه می‌خواهید بدانید که حسابداری پیمانکاری به چه معناست مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم)

البته این جمله بدین معنا نیست که نحوه حسابداری آن‌ها به کل با یکدیگر متفاوت است زیرا شباهت‌هایی هم دارند اما در جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. اگر بخواهید دقیق‌تر و قانونی‌تر از تعاریف و مفاهیم حسابداری مربوط به بیمه آگاه شوید، بهتر است به استاندارد 28 حسابداری از مجموعه استانداردهای حسابداری مراجعه کنید. این استاندارد به تعاریف، هدف، دامنه کاربرد و… فعالیت مالی شرکت‌ها و موسسات بیمه پرداخته است و تنها برای بیمه‌های عمومی و عمر کاربرد دارد.

اگر شما از حسابداری مرتبط با بیمه در شرکت‌های بیمه تجربه خاصی دارید که مزایایی را برایتان به همراه داشته است در قسمت نظرات با دیگر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.