نحوه محاسبه مالیات شرکت ورشکسته و قوانین مالیاتی آن

شرکت تجاری به دلایل مختلفی ممکن است نسبت به پرداخت بدهی‌هایی که دارد دچار کسری بودجه شود و از عهده‌ی پرداخت آن برنیاید. در این وضعیت شرکت یا طلبکار به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی از دادگاه درخواست اعلام ورشکستگی می‌کند. با صادر شدن رای دادگاه محدودیت‌های مالی و قانونی برای شرکت ایجاد می‌شود. اما سوالات مهمی که در این مورد مطرح می‌شود این است که آیا پرداخت مالیات شرکت ورشکسته الزامی است؟ همچنین نحوه محاسبه‌ مالیات شرکت ورشکسته چگونه است؟ تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا پاسخ این سوالات را به طور دقیق بررسی کنیم. (چنانچه تمایل به دریافت خدمات مشاوره مالیاتی دارید، مشاوران ما در تدبیر حساب آماده راهنمایی شما هستند)

معنای انحلال شرکت چیست؟

شرکت‌ها تحت عنوان شخص حقوقی برای تمام فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهند و سودی که در امور مالی بدست می‌آورند، موظف هستند مالیات پرداخت کنند. برای انحلال یا اعلام ورشکستگی شرکت باید مراحلی قانونی به دقت طی شود. شرکت در حال انحلال با اصطلاح شرکت در حال تصفیه هم شناخته می‌شود و بعد از منحل شدن، عملا وجود خارجی ندارد. تمام اقدامات قانونی برای انحلال شرکت باید به سازمان‌های مربوطه و اداره ثبت فرستاده شود. بهتر است بدانید در صورتی‌که فرایند انجام اقدامات انحلال شرکت به درستی انجام نشود، هزینه‌های زیادی به سهامداران شرکت منحل شده تحمیل می‌شود و طلبکاران هم نمی‌توانند بدهی خود را استرداد کنند. (برای آشنایی با نحوه استعلام پرونده مالیاتی مطالعه این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم)

روش محاسبه مالیات شرکت ورشکسته

مطابق ماده 198 قانون مالیات مستقیم شرکت‌های منحل و ورشکسته هم باید مالیات پرداخت کنند. در قوانین مالیاتی شرکت ورشکسته اشخاص حقوقی به صورت فردی یا به صورت جمعی موظف هستند مبلغ مالیات تعین شده پرداخت کنند.

برای انحلال شرکت نیاز به اخذ مفاصا حساب از اداره دارایی وجود دارد. اما اگر شرکت بدهی مالیاتی داشته باشد مفاصا حساب داده به شرکت داده نمی‌شود. پس لازم است اعضای شرکت که سمت و تعهدی دارند وظایف قانونی خود را انجام دهند تا تحت پیگرد سازمان امور مالیاتی قرار نگیرند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که به تعویق انداختن پرداخت دیون مالیاتی شرکت موجب اعمال جریمه می‌شود.

برای محاسبه‌ی مالیات در شرکت‌هایی که با کسری بودجه مواجه شده‌اند، لازم است مبلغ بدهی با توجه به سهم الشرکه تمام افراد محاسبه شود. به این ترتیب هر فردی به میزان سهم الشرکه‌اش مسئولیت دارد که مبلغ مالیات تعلق گرفته را واریز کند. حتی اگر مدیر عامل هم عضوی از هیئت مدیره باشد لازم است به میزان سهمی که در شرکت دارد مبلغ تعیین شده را پرداخت کند.

محل پرداخت مالیات شرکت ورشکسته

وقتی شرکت تجاری یا شخص حقیقی تاجر با کمبود بودجه مواجه می‌شود و قادر نیست بدهی‌های خود یا شرکت را به افراد حقیقی و یا سازمان امور مالیاتی پرداخت کند یا به اصطلاح ورشکسته می‌شود، می‌تواند بدهی‌ها را از محل فروش دارایی‌های شرکت پرداخت کند.

اما لازم است بدانید هر گونه فعالیت مالی که در دوران تسویه حساب‌های بدهی انجام می‌شود اگر به قصد کسب سود نباشد و فقط فروش دارایی برای پرداخت بدهی‌های مالیاتی باشد، شامل پرداخت مالیات نمی‌شود. در غیر این‌صورت به درآمدهای فروش اموال شرکت هم مالیات تعلق می‌گیرد و پرداخت آن الزامی است. (چنانچه می‌خواهید درباره نحوه پرداخت قبض مالیات بدانید، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم)

تکلیف سازمان امور مالیاتی در قبال عدم پرداخت مالیات شرکت ورشکسته

مدیران شرکت‌ها باید اقدامات مناسب برای پرداخت مالیات شرکت را به عهده بگیرند و در دوره پرداخت آن را بپردازند و تکلیف بدهی مالیاتی شرکت ورشکسته را روشن کنند. اما اگر مدیران یک شرکت ورشکسته به این مسئولیت بی توجه باشند و مالیات شرکت را پرداخت نکنند، در این مورد مسئول هستند و باید اقدامات لازم را برای پرداخت آن انجام دهند. درصورت اهمال و سستی مدیران برای پرداخت مالیات شرکت‌هایی که ورشکست شده‌اند امکان توقیف اموال و دارایی‌های آن‌ها وجود دارد. میزان توقیف اموال یک شرکت که با کسری بودجه مواجه شده است، به نسبت بدهی فرد به اداره مالیاتی انجام می‌شود.

اجرائیه مالیاتی شرکت ورشکسته را چه کسی صادر می‌کند؟

به عبارت دیگر تفاوت بدهی مالیاتی شرکت‌های ورشکسته با سایر بدهی‌های شخص حقوقی یا شرکت این است که سازمان امور مالیاتی برای وصول بدهی مالیاتی نیازی به مراجعه‌ی به دادگاه ندارد. بلکه می‌تواند با صدور اجرائیه مالیاتی اموال مودی مالیاتی را پرداخت کند و مبلغ مالیات را وصول کند. اما این رویه تا زمانی امکان‌پذیر است که شرکت اعلام ورشکستگی نکند.

مطابق قوانین و مقررات در شرایط معمول و قبل از ورشکست شدن شرکت، سازمان امور مالیاتی می‌تواند صدور اجرائیه مالیاتی و دستور فروش اموال مودی مالیاتی را برای هزینه‌ها و جریمه‌ بدون هیچ مشکلی انجام دهد.

اما وقتی ورشکست شدن شرکت قطعی شد، تمام قوانین مربوط به استرداد بدهی‌ها باید بر اساس قوانین نظام ورشکستگی به طور دقیق انجام شود. اداره مدیر تسویه تمام کارهای مربوط به توقیف اموال و فروش دارایی‌های شرکت و محاسبه‌ی مالیات شرکت ورشکسته را در دادگاه انجام می‌دهد.

میزان جریمه عدم پرداخت مالیات شرکت ورشکسته

میزان جرایم مالیات شرکتی که به عنوان ورشکسته ثبت می‌شود، اما مودی مالیاتی اقدام به فروش اموال و پرداخت مالیات نمی‌کند، 5/2 درصد در ماه است.

اولویت پرداخت بدهی‌های مالیاتی با چه کسی است؟

مطابق با ماده 160 از قانون مالیات مستقیم اولویت سازمان امور مالیاتی برای وصول بدهی‌ها از اموال مودیان بر کارگر و کارکنان تا زمانی است که شرکت ورشکسته نشده باشد. اما اگر اقدامات لازم برای ورشکستگی انجام شود و دادگاه حکم ورشکستگی شرکت را صادر کند، شرایط تغییر می‌کند. قوانین سازمان امور مالیاتی بر برابری بین طلبکاران تاکید دارد. به همین دلیل در صف طلبکاران شرکت ورشکسته هیچ کس بر دیگری اولویت ندارد و سازمان امور مالیاتی هم مانند سایرین در صف طلبکاران قرار می‌گیرد.

پس مسئول وصول بدهی یعنی مدیر تسویه اجازه ندارد سازمان امور مالیاتی را برای دریافت بدهی در اولویت قرار دهد. پس بهترین اقدام برای طلبکاران یک شرکت که حجم بدهی مالیاتی زیادی دارد این است که از دادگاه برای اعلام ورشکستگی شرکت درخواست کند تا با سایر طلبکاران در موضع برابری قرار بگیرد و بتواند طلب خود را وصول کند.

آیا امکان ممنوع الخروج شدن شرکت ورشکسته وجود دارد؟

در قانون 202 مالیات مستقیم آمده است که مودیان مالیاتی با مبلغ بدهی قطعی بیشتر از مبلغ مشخص شده می‌توانند با حکم سازمان امور مالیاتی تا زمان پرداخت کامل بدهی‌ها ممنوع الخروج شوند. اما در مورد شرکت‌های ورشکسته شرایط به گونه‌ی دیگری است. با ورشکسته شدن شرکت، مطابق نظام قانونی ورشکستگی لیستی از دارایی‌های شرکت به مدیر تسویه تحویل داده می‌شود و ممنوع الخروجی قابل ابطال است.

جمع‌بندی

یکی از نگرانی‌هایی که سهامداران مالیات شرکت‌های ورشکسته دارند این است که آیا معاف از مالیات هستند یا اینکه مالیاتی به آن‌ها تعلق می‌گیرد. در این مطلب علاوه بر بررسی لزوم پرداخت مالیات، مسئولین پرداخت مالیات در شرکت‌هایی که کسری بودجه دارند را معرفی کردیم. در ضمن در مورد عواقب و هزینه‌های عدم پرداخت مالیات شرکتی که ورشکست شده صحبت کردیم. امیدواریم این اطلاعات راهنمای مناسبی برای شما باشد تا مشمول دیرکرد و جریمه‌ی عدم پرداخت مالیات نشوید.