ماده ۸۴ قانون مالیات های مستقیم و تبصره های آن

اخذ مالیات از گذشته تاکنون در جوامع مختلف رایج بوده است. در تمام کشورهای جهان با توجه به قوانین مربوطه، مالیات از اقشار مختلف جامعه دریافت می‌شود. در کشور ما نیز مالیات جزو جدایی ناپذیری از منابع اقتصادی کشور است که به کمک آن می‌توان در آبادانی هر چه بیشتر کشور کوشید. از این رو قوانین مالیاتی متعددی نیز وضع شده است که اشخاص حقیقی و حقوقی باید از آن‌ها اطلاع داشته باشند.

به عنوان مثال ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم یکی از ماده‌هایی است که با اکثر افراد جامعه در ارتباط است و اطلاع از آن مورد نیاز کارکنان و حقوق بگیران است. با توجه به اهمیت مالیات و قوانین مربوط به آن، هر کسی باید اطلاعات کافی در مورد قوانین مالیاتی داشته باشد تا احیاناً دچار سو استفاده و جریمه مالیاتی نشود. از این رو استفاده از مشاوره مالیاتی ممکن است در هر دورانی از زندگی برای افراد مختلف مورد نیاز واقع شود. در این مقاله قصد داریم در مورد ماده ۸۴ قانون مالیات صحبت کنیم.

مالیات چیست و چه انواعی دارد؟

احتمالاً همه ما با کلمه مالیات آشنایی داریم. در اصل مالیات پولی است که دولت در ازای خدمات و منابع ملی که به شهروندان می‌دهد، از اقشار مختلف جامعه دریافت می‌کند. میزان مالیاتی که در هر کشور و برای هر شخص حقیقی یا حقوقی تعیین می‌شود، متفاوت است. از این رو قوانین مالیاتی متنوعی ممکن است در کشورهای مختلف وجود داشته باشد. از طرفی برای هر نوع کسب و کاری نیز قانون مالیات، ماده و تبصره‌های خاص خود را دارد.

به طور کلی دو نوع مالیات مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. مالیات مستقیم بدون واسطه از افراد اخذ می‌شود، مانند مالیاتی که صاحبان کسب و کارها هر ساله از شرکت‌ها و صاحبان مشاغل پس از پر کردن اظهارنامه مالیاتی اخذ می‌کنند. مالیات غیر مستقیم نیز به صورت غیر مستقیم از آحاد مردم دریافت می‌شود؛ به عنوان مثال مبلغی به عنوان مالیات بر روی کالاهای مصرفی اعمال می‌شود که هنگام خرید آن‌ها، توسط مشتریان یک محصول پرداخت می‌شود. قانون مالیات‌های مستقیم دارای جزئیات و تبصره‌هایی است تا افرادی که در زمینه کسب و کارها فعالیت دارند بتوانند از آن بهره ببرند.

ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم

قانون مالیات‌های مستقیم برای شفاف‌سازی مسائل مربوط به مالیات، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ماده ۸۴ قانون مالیاتی، میزان معافیت‌های مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس این ماده، برای افراد حقیقی، میزان معافیت مالیات بر درآمد به صورت سالانه، مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله طبق قانون بودجه سنواتی مشخص می‌شود.

بر اساس بند ۱۶ ماده واحده اصلاح قانون مالیات مستقیم، متن زیر جایگزین متن قبلی ماده ۸۴ قانون مالیات مستقیم شد:

“تا میزان یکصد و پنجاه برابر حداقل حقوق مبنا بر اساس جدول حقوق موضوع ماده (۱) قانون نظام هماهنگ پرداخت برای کارکنان دولت که در سال ۱۳۷۰ تصویب شد، درآمد سالانه مشمولین مالیات حقوق برای کلیه حقوق بگیران و کارگرانی که مشمول قانون کار هستند و درآمد خود را از یک یا چند منبع به دست می‌آورند، از پرداخت مالیات معاف می‌شوند.”

سقف معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم

اداره کل امور مالیاتی با توجه به مقرراتی که برای مالیات بر حقوق در نظر گرفته شده است، هر ساله میزان معافیت مالیاتی و سقف آن را برای کارمندان و کارگران تعیین می‌کند. در اصل میزان سقف معاف از مالیاتی که هر ساله تعیین می‌شود، بر اساس شرایط اقتصادی جامعه، میزان تورم، درآمد اقشار مختلف و… است. در سال ۱۴۰۰ سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم، ۴۸۰ میلیون ریال معادل ۴۸ میلیون تومان تعیین شده است.

نرخ مالیات بر درآمد کارکنان دولتی و غیر دولتی اعم از حقوق و مزایا، به صورت زیر تعیین می‌شود:

• نسبت به مازاد ۴۸۰ میلیون ریال تا ۹۶۰ میلیون ریال، مبلغ ده درصد
• نسبت به مازاد ۹۶۰ میلیون ریال تا ۱ میلیارد و ۴۴۰ میلیون ریال، ۱۵ درصد
• نسبت به مازاد ۱ میلیارد و ۴۴۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد و ۱۶۰ میلیون ریال، ۲۰ درصد
• نسبت به مازاد ۲ میلیارد و ۱۶۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد و ۸۸۰ میلیون ریال، ۲۵ درصد
• نسبت به مازاد ۲ میلیارد و ۸۸۰ میلیون ریال تا ۳ میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال، ۳۰ درصد
• نسبت به مازاد ۳ میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال، ۳۵ درصد

با توجه به مواردی که گفته شد، میزان معافیت مالیاتی تا سقف ۴۸۰ میلیون ریال در سال تعیین شده است؛ یعنی در صورتی که مجموع حقوق و مزایایی که به یک کارمند یا کارگر پرداخت می‌شود کمتر از ۴۸ میلیون تومان در سال باشد، این فرد از پرداخت مالیات معاف می‌شود. طبق این ماده، اگر درآمد فرد بالاتر از این مبلغ رود، باید بر اساس دسته‌بندی‌هایی که ذکر شد، مالیات پرداخت شود.

نکاتی در مورد ماده ۸۴ قانون مالیات

علاوه بر این که سقف معافیت مالیاتی در این قانون تعیین شده است، برخی نکات نیز وجود دارد که اطلاع از آن‌ها خالی از لطف نیست.

• حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها با رعایت معافیت‌هایی که در قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده است، در سال ۱۴۰۰ مشمول مالیات به نرخ ۱۰ درصد خواهند بود.
• کارانه دریافتی که توسط اعضای هیئت علمی دریافت می‌شود، مشمول نرخ ۱۰ درصد نبوده و بر اساس میزان حقوق و مزایای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها نرخ پلکانی مقرر را پوشش خواهد داد و به نرخ بعدی، مشمول قانون مالیات خواهد شد.

سخن آخر

با توجه به اهمیتی که مالیات در پیشبرد اهداف یک کشور دارد و یک منبع اقتصادی مهم برای فعالیت‌های دولت محسوب می‌شود، قوانینی شفاف برای آن در نظر گرفته شده است تا بدین وسیله افراد فعال در اقتصاد و آحاد مردم مبلغی را به عنوان مالیات به صورت مستقیم و غیرمستقیم پرداخت کنند. از جمله این قوانین، ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم است. این ماده از قانون سقف معافیت مالیاتی را برای حقوق بگیران و کارگران که از یک یا چند منبع، درآمد خود را کسب می‌کنند، تعیین کرده است. بدین صورت در سال‌های مختلف این سقف مشخص می‌شود و افرادی که حقوق و درآمد آن‌ها از این سقف پایین‌تر است، از پرداخت مالیات معاف هستند.