موضوع و تفسیر ماده 239 قانون مالیات های مستقیم
در این مقاله قصد داریم در مورد ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم صحبت کنیم و این ماده را به صورت تخصصی و از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار دهیم. همان طور که میدانید، مالیاتهایی که دولت از افراد حقیقی و حقوقی داخل ایران اخذ میکند، برابر با قانون اساسی به دو بخش قانون مالیاتهای مستقیم و مالیاتهای غیرمستقیم تقسیم میشود. تفاوت اصلی که مالیات غیرمستقیم و مالیات مستقیم دارند، در اهداف و نحوه وصول آنها خلاصه میشود. مالیاتهای غیرمستقیم در واقع مالیاتهایی هستند که به صورت غیرمستقیم و نامحسوس، در قالب قیمت کالاها و خدمات دریافتی از تمام افراد و مصرف کنندهها اخذ میشود. مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات دو نمونه از مالیاتهای غیرمستقیم هستند.
مالیات مستقیم اما همان مالیاتی است که به صورت مستقیم و بدون هیچ واسطهای، توسط اداره امور مالیاتی از محل درآمد و دارایی افراد اخذ میشود. مالیات مستقیم با نام مالیات عملکرد و مالیات بر درآمد نیز شناخته میشود. مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم خود در چند ماده و باب مختلف تنظیم شدهاند. مالیاتهای مستقیم در ۶ فصل و در ۲۸۲ ماده تنظیم شده است و ما در این مقاله میخواهیم در مورد موضوع ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم صحبت کنیم. اگر شما هم در مورد ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم (ماده 239 ق م م) کنجکاو هستید، پیشنهاد میکنیم تا انتها ما را همراهی کنید. (چنانچه در زمینه امور مالیاتی و حسابداری خود نیاز به دریافت مشاوره دارید، مشاوران ما در شرکت حسابداری تدبیر حساب آماده راهنمایی شما هستند)
موضوع ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم
مالیاتهای مستقیم که بدون واسطه از محل درآمد و داراییهای افراد حقیقی و حقوقی اخذ میشود، شامل ۶ بند زیر است:
- مالیات بر درآمد اجاره
- مالیات بر درآمد کشاورزی
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد مشاغل
- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (از جمله مالیات بر درآمد شرکتها)
- مالیات بر درآمد اتفاقی
این قانون تمام افراد حقیقی و حقوقی که در داخل ایران هستند و از طریق کسبوکار و فعالیت اقتصادی، مشغول کسب درآمد در داخل یا خارج ایران هستند را شامل میشود. متن ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم به شرح زیر است:
در صورتی که مؤدی ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات قبولی خود را نسبت به آن کتباً اعلام کند یا مالیات مورد مطالبه را به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف موجود بین خود و اداره امور مالیاتی را به شرح ماده ۲۳۸ این قانون رفع نماید پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی میگردد و در مواردی که مؤدی ظرف سی روز کتباً اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر در ماده مذکور به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند، درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است.
تبصره ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم: در مواردی که برگ تشخیص مالیات طبق مقررات تبصره (۱) و قسمت اخیر تبصره (۲) ماده (۲۰۳) و ماده (۲۰۸) این قانون ابلاغ شده باشد و مودی به شرح مقررات این ماده اقدام نکرده باشد، در حکم معترض به برگ تشخیص مالیات شناخته میشود و پرونده امر برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده خواهد شد. به موجب ماده ۴۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۰۲/۰۳/۱۴۰۰، متن فوق جایگزین تبصره قبلی ماده ۲۳۹ شد.
همچنین به جهت اطلاع، متن قبلی تبصره ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم به شرح زیر است:
در مواردی که برگ تشخیص مالیات طبق مقررات تبصره ماده (۲۰۳) و ماده (۲۰۸) این قانون ابلاغ شده باشد و مودی به شرح مقررات این ماده اقدام نکرده باشد در حکم معترض به برگ تشخیص مالیات شناخته میشود. در این صورت و همچنین در مواردی که مودی ظرف مهلت سی روز از تاریخ ابلاغ کتباً به برگ تشخیص اعتراض کند، پرونده امر برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع میگردد.
به موجب ماده (۱۰۲) قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰ این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)
قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 3/12/1366 مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۲۳۹- در صورتی که مؤدی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات قبولی خود را نسبت به آن کتباً اعلام کند یا مالیات مورد مطالبه را به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف موجود بین خود و ممیز یا سرممیز را به شرح ماده ۲۳۸ این قانون با ممیز کل رفع نماید پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی میگردد و در مواردی که مؤدی ظرف سی روز کتباً اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر در ماده مذکور به ممیز کل مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است.
ماده ۲۳۸ قانون مالیاتهای مستقیم
ماده ۲۳۸ قانون مالیاتهای مستقیم در مورد حق اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در قالب نامه نگاری صحبت میکند. متن این ماده از قانون مالیاتهای مستقیم به شرح زیر است:
در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ میشود، چنانچه مودی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصا یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباً از اداره امور مالیاتی تقاضای رسیدگی مجدد نماید.
بر اساس این ماده، مودی میتواند به برگه مالیاتی خود معترض بوده و آن را نپذیرد. در این صورت باید مراتب اعتراض خود را در قالب نامه با مراجع ذیربط در میان بگذارد. لازم به ذکر است در صورتی که مؤدی در هر مرحلهای از اعتراض، مالیات خود را نپذیرد و رای نیز پس از بررسی تعدیل نشود، اعتراض وارد مرحله جدیدی میشود و به ازای هر مرحله، مبلغ ۱ درصد به عنوان جریمه از مودی اخذ میشود.
پس از ارسال نامه و قبول اعتراض، پای هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی به ماجرا باز شده و یکی از مراحل زیر به عنوان نتیجه اعتراض اتفاق خواهد افتاد:
- تعدیل رأی
- رفع تعرض
- اجرای قرار جهت رسیدگی
- دعوت مجدد
- رد شکایت
- تبصره ۱: دستورالعمل اجرائی این ماده با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.
- تبصره ۲: در مواردی که مودی اطلاعات مربوطه را از طریق سامانه مودیان اظهار کرده باشد، مطابق احکام قانون سامانه مودیان و پایانههای فروشگاهی رفتار خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم صحبت کردیم و از نزدیک با متن این قانون و تبصرههای آن آشنا شدیم. متوجه شدیم که موضوع ماده 239 قانون مالیاتهای مستقیم در مورد محفوظ بودن حق اعتراض مودی نسبت به برگه مالیاتی خود است. براساس این قانون، مودی میتواند مراتب اعتراض خود نسبت به برگه مالیاتیاش را ظرف مدت ۳۰ روز توسط خود یا وکیل تامالاختیارش، تسلیم اداره امور مالیاتی کند. اعتراض وی اگر صحیح باشد، رأی شکسته شده و براساس قانون، برگه مالیاتی جدید برای مودی صادر خواهد شد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.