راهنمای کامل اعتراض به برگه تشخیص مالیات

برگ تشخیص مالیات چیست؟

برگه تشخیص مالیات یکی از انواع اوراق رسمی ادارات مالیات است که بیانگر برآورد سازمان امور مالیاتی درباره‌ی میزان و نوع مالیات مودی است. برگه تشخیص مالیات برای انواع مالیات بر حقوق، مالیات تکلیفی و مالیات عملکرد  به‌صورت جداگانه صادر می‌شود.

مراحل صدور برگه تشخیص مالیات

مشمولان قانون مالیات مستقیم موظف‌اند حداکثر 4 ماه (برای شرکت های حقوقی) و 3 ماه (برای اشخاص حقیقی) بعد از پایان سال مالی اظهارنامه مالیاتی را برای ادره‌ی مالیات ارسال نمایند.

بعد از تحویل اظهار نامه مالیاتی مودیان به سازمان امور مالیاتی، ممیزان مالیاتی به مدت یک سال فرصت دارند تاریخی برای رسیدگی به پرونده مشخص نمایند. در تاریخ تعیین شده ممیز مالیاتی اظهار نامه و اسناد و مدارک را بررسی می‌کند و طی فرصت یک ماهه که در اختیار دارد مالیات تشخیصی خود را به مودی ابلاغ می‌کند. برگه تشخیص مالیات که در این مرحله صادر می‌شود قطعی نیست و مودی مهلت دارد که اعتراض به مالیات تایین شده را از طریق ثبت اعتراض در سامانه مالیاتی اعلام نماید.

درصورتی‌که اداره‌ی امور مالیات طی مدت ذکر شده دفاتر و اسناد مودی را بررسی نکند و  برگه‌ی تشخیص مالیات را به مودی ابلاغ ننماید، اظهار نامه مالیاتی مودی قطعی تلقی می‌شود.

نحوه‌ی صدور برگ تشخیص مالیات

سازمان امور مالیاتی کشور برگه تشخیص مالیات را در چهار نسخه صادر می‌کند. عناوین نسخه‌های صادر شده شامل برگ تشخیص مالیات تکلیفی، مالیات حقوق، مالیات عملکرد و جرائم ماده 169 است. (چنانچه قصد دارید بدانید که مالیات تکلیفی به چه مواردی تعلق می گیرد مطالعه این مقاله را از دست ندهید)

• برگ تشخیص مالیات تکلیفی اغلب مربوط به مالیات بر درآمد اجاره می‌باشد و در صورتی موضوعیت میابد که مودی در هزینه‌های خود هزینه اجاره ابراز نموده باشد.
• میزان هزینه‌های حقوق که توسط مودی در اظهارنامه با لیست بیمه ارسالی بیان شده با لیست مالیات بر حقوق و دستمزد مقایسه می‌شود. موارد اختلاف بین دو مورد در برگه تشخیص مالیات حقوق ثبت می‌شود.
• برگه تشخیص مالیات بر عملکرد از طریق بررسی درآمدهای ابرازی در تراز نامه و مطابقت دادن با اسناد و مدارک، همچنین بررسی خریدها و هزینه های شرکت صادر می‌شود و به مودی ابلاغ می‌گردد.
• برگ تشخیص جرائم ماده 169 نیز صرفا مربوط به جرائم ناشی از عدم ارسال و یا ناقص ارسال نمودن این گزارسات در موعد مقرر می‌باشد.

(چنانچه می‌خواهید با روش پرداخت مالیات عملکرد آشنا شوید، مطالعه این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم)

مشاهده و استعلام برگه تشخیص مالیات

نحوه‌ی ابلاغ برگ تشخیص مالیات به این صورت است که سازمان امور مالیاتی برگ تشخیص مالیات را صادر و پس از تماس و دعوت از مودی به وی تحویل میدهد. درصورتی‌که مودی به میزان مبلغ مالیات و نوع مالیات در نظر گرفته شده اعتراض داشته باشد، می‌تواند اعتراض به برگه تشخیص مالیات را به سازمان امور مالیات ارائه کند.

همچنین مودیان می‌توانند برای استعلام برگ تشخیص مالیات مربوط به خود از طریق سامانه‌ی رسیدگی به اعتراضات مودیان مالیاتی، اقدام نمایند و برگه تشخیص مالیات را مشاهده نمایند. ورود به این سامانه هیچ محدودیتی ندارد و تمام مودیان می‌توانند با وارد کردن اطلاعات شخصی در این سامانه برگ تشخیص مالیات خود را مشاهده نمایند.

در مواردی که مودی مالیاتی قصد اعتراض به برگه تشخیص مالیات را داشته باشد، از طریق همین سامانه باید اعتراض خود را ثبت نماید.

مهلت اعتراض به برگه تشخیص مالیات

مودیانی که نسبت به برگه تشخیص مالیات صادر شده از اداره امور مالیاتی اعتراض داشته باشند، می‌توانند طی یک بازه‌ی زمانی 30 روزه اعتراض خود را به صورت کتبی به سازمان امور مالیاتی اعلام نمایند.

در صورتی‌که مودی معترض طی مهلت تعیین شده اعتراض خود را به برگه تشخیص مالیات به اداره مالیات محل فعالیت ابلاغ نکند، مالیات تشخیصی قطعی تلقی می‌شود و مودی طبق قانون مالیاتی موظف می‌شود آن را پرداخت نماید.

بعد از ارائه‌ی اعتراض به برگه تشخیص مالیات مودی مطابق موارد تصریح شده در قانون مالیات مستقیم با اداره‌ی امور مالیات محل فعالیت وارد مذاکره می‌شود و بعد از اتخاذ تصمیمات و تعیین تکلیف نهایی و انجام توافق با ممیز کل، برگه قطعی تشخیص مالیات صادر می‌شود.

مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیات

مودیانی که قصد اعتراض به مالیات دارند باید برای ثبت اعتراض مراحلی را پشت سر بگذارند. (چنانچه می‌خواهید درباره اعتراض به مالیات قطعی بدانید، مطالعه این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم)

مرحله‌ی اول: مراجعه به اداره‌ی امور مالیاتی

مطابق ماده‌ی 238 قانون مالیات مستقیم، اولین اقدام مودی این است که به رئیس امور مالیاتی مراجعه نماید و اعتراض خود را اعلام کند. رئیس اداره مالیات بعد از بررسی اسناد درخواست مودی را می‌پذیرد و برای تسویه حساب مالیاتی مقداری تخفیف برای مودی در نظر می‌گیرد.

نتایج این مذاکره و میزان بدهی قطعی مالیات مودی بر اساس رسیدگی و مذاکرات تعیین شده توسط رئیس اداره مالیات پشت برگ تشخیص مالیات درج می‌شود. درصورتی‌که مودی نتیجه‌ی مذاکرات را بپذیرد، موظف می‌شود طی یک بازه‌ی زمانی مقرر شده که  ده روزه است موارد تصریح شده را اجرا نماید و مبلغ تعیین شده را پرداخت نماید.

مرحله دوم: اعلام اعتراض در هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی

در صورتی‌که مودی با رئیس اداره‌ی مالیات در مذاکرات به توافق نرسد، باید اعتراض به مالیات را به هیئت  3 نفره‌ی حل اختلاف مالیاتی بدوی اعلام نماید. این هیئت از ممیز مالیاتی، نماینده صنف یا نماینده‌ی اتاق بازرگانی یا نماینده‌ی سازمان حسابرسی و قاضی دادگستری تشکیل شده است. مودی بعد از ابلاغ برگ تشخیص مالیات 30 روز مهلت دارد تا در صورت عدم توافق با ممیز کل مالیاتی، اعتراض خود به برگه تشخیص مالیات را همراه با شواهد و مدارک اثباتی به هیئت حل اختلاف ارائه نماید.

نتایجی که بعد از تشکیل جلسه هیئت حل اختلاف صادر می‌شود شامل موارد زیر است.

1. رای به تعدیل: بعد از تشکیل جلسه مالیات تعیین شده برای مودی بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده تعدیل می‌شود و مودی موظف به پرداخت مالیات تعدیل شده می‌شود.
2. رای به رفع تعرض: هیئت حل اختلاف مالیات بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی، اظهارات وی را قبول می‌کند و برگ تشخیص مالیات را رد می‌کند.
3. اجرای قرار برای رسیدگی: رای قرار برای رسیدگی دو حالت دارد. در حالت اول تیم کارشناسی رسیدگی‌های مورد نیاز را انجام می‌دهد و گزارش آن را به هیئت حل اختلاف ارائه می‌کند. در حالت دوم پرونده مجددا به حوزه‌ی مالیاتی ارائه می‌شود.
4. دعوت مجدد: در مواردی که نماینده‌ی صنف در جلسه حاضر نشود، دعوت مجدد از مودی در دستور کار قرار می‌گیرد.
5. رد شکایت: در مواردی که هیئت حل اختلاف با اظهارات مودی قانع نشود، برگه تشخیص مالیات صادر شده تایید می‌شود.

مرحله سوم: اعتراض به رای هیئت اولیه‌ی حل اختلاف

مودیانی که نسبت به رای هیئت حل اختلاف اولیه اعتراض داشته باشند می‌تواند طی مدت 20 روز ، اعتراض خود را به هیئت تجدید نظر اعلام نمایند. مراحل رسیدگی به اعتراض مانند مراحل رسیدگی هیئت اولیه است.

مرحله چهارم: اعتراض به رای هیئت تجدید نظر

در مواردی که بعد از تشکیل هیئت ثانویه، همچنان مودی به رای صادر شده اعتراض داشته باشد، می‌تواند اعتراض به مالیات را به یکی از سه شکل زیر پیگیری کند.

• مطابق ماده 216 قانون مالیات هیئتی تشکیل می‌شود و به صورت فوری اعتراض را بررسی می‌کند.
• بر اساس ماده 251 اعتراض مودی به وزیر ابلاغ می‌شود و هیئت منتخب وزیر تشکیل می‌شود. ممکن است بعد از رسیدگی در این مرحله، مبلغ مالیات بیش از مقدار قبلی باشد.
• بر اساس ماده 252 قانون مکرر، شورایی از 25 کارشناس خبره تشکیل می‌شود و به اعتراضات رسیدگی می‌شود.

مرحله پنجم: اعتراض به دیوان عدالت اداری

درصورتی‌که مودی بعد از انجام مراحل فوق و پس از صدور برگ قطعی، همچنان قانع نشده باشد می‌تواند به بالاترین مرجع قضایی در دیوان عدالت اداری اعتراض مالیاتی خود را اعلام نماید.

مهلت اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی به دیوان عدالت اداری برای افرادی که مقیم ایران هستند تا سه ماه بعد از ابلاغ رای قطعی تعیین شده است. این مهلت سه ماهه برای افرادی که مقیم خارج از کشور هستند حداکثر 6 ماه بعد از ابلاغ رای است.

همچنین در صورتی که مودی در مدت تعیین شده برای اعتراض به برگ تشخیص مالیات شکایت خود را ارائه نکند و آن را موکول به بعد از قطعی شدن حکم نماید و هیئت حل اختلاف اولیه امکان بررسی اعتراض را نداشته باشد. در این صورت مودی می‌تواند اعتراض خود را به دیوان عدالت اداری ارائه کند.

نهایتا این مرحله آخرین اعتراض مودی به برگ تشخیص مالیات است. نتیجه‌ی بررسی پرونده‌ی مودی در دیوان عدالت اداری به صورت مهر و موم به دیوان ارسال می‌شود و این رای کاملا قطعی است و مودی موظف است از آن تبعیت کند.