جرائم مالیاتی چیست؛ آشنایی با قانون جرائم مالیاتی برای کسب و کارها
مالیات پولی است که توسط مردم و بر اساس قانون یک کشور برای تامین مخارج عمومی آن دولت پرداخت میشود. در واقع تمامی افرادی که در شغلی مشغول به کارند و بیمه تامین اجتماعی برای آنان لحاظ میشود، ملزم به پرداخت مالیات هستند و در صورت پرداخت نکردن آن، شما مرتکب جرم مالیاتی میشوید.
از دیگر تغییرات بزرگ در نظام مالیاتی و اقتصادی کشور افزوده شدن جرم مالیاتی به عنوان تخلف در نظام قضایی کشور است، با توجه به تکرار اشتباهات رایج در این حوزه علیرغم اهمیت این موضوع توجه چندانی به مصادیق و نتایج این اقدامات نمیشود. لذا ما سعی کردیم به شکل ساده و خلاصه مصادیق و نتایج این موضوع را در دو قسمت (قانون مالیاتهای مستقیم و قانون ارتقا سلامت نظام اداری و مقابله با فساد) طبقه بندی و تشریح نمایئم.
یک همراه با تجربه میتواند شما را در تسلیم اظهارنامه مالیاتی و حل مشکلات مربوط به آن راهنمایی کند. در این میان موسسه حسابداری تدبیر حساب با تجربه ای موفق در پروندههای مالی فراوان، میتواند شما را برای حل مشکلات مالیاتی همراهی نماید. در ادامه قصد داریم به بررسی انواع جرائم مالیاتی بپردازیم.
جرائم مالیاتی چیست؟
پرداخت مالیات در همه جای دنیا به عنوان یک وظیفه برای هر شهروند مطرح است. در این میان اگر شخصی که مشمول پرداخت مالیات است، در پرداخت این مبلغ تاخیر کند یا آن را پرداخت نکند، مرتکب جرم شده است و طبق قانون باید مجازات شود.
8 مصداق برای جرم مالیاتی احصا شده است که بر اساس آن هر فردی آنها را انجام دهد، مجرم مالیاتی محسوب و طبق قانون مجازات میشود. مصادیق آن عبارتند از:
- ثبت و تنظیم و یا استناد به دفاتر و اسناد حسابداری خلاف واقع
- اختفا و پنهان کردن کسب و کار و درآمد واقعی از کسب و کار
- انجام معامله و تنظیم قراردادهای خود یا کسب و کار خود به نام دیگران
- جلوگیری از دسترسی ماموران مالیات به اطلاعات مالیاتی کسب و کار خود در اجرای ماده 181 به دفاتر و اسناد و مدارک یا وارد کردن ضرری به دولت و یا سازمان امور مالیات مربوطه
- عدم انجام تکلیف قانونی برای پرداخت مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در رابطه با وصول و یا کسر مالیات از مودیان به منظور پرداخت مالیات تکلیفی به سازمان امور مالیات
- عدم انجام تکلیف تهیه و ارسال به موقع و صحیح اظهارنامه مالیاتی
- امتناع از ارسال گزارشات فصلی خرید و فروش موضوع ماده ۱۶۹ مکرر
- استفاده کردن از کارت بازرگانی دیگران برای فرار از پرداخت مالیات
انواع جرائم مالیاتی
1- جریمه مالیات عملکرد
هر ساله مودیان مالیاتی باید گزارشی کامل و جامع از میزان عملکرد، درآمد و هزینههای مربوط به کسب و کار خودشان را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند تا مالیاتی مربوط به کسب و کار آنها مشخص شود.
طبق ماده 190 قانون مالیات های مستقیم، افرادی که پیش از پایان تاریخ مقرر در هر سال، نسبت به پرداخت مالیات مشخص شده خود به سازمان امور مالیاتی اقدامی نکنند مرتکب جرم مالیاتی شدهاند و باید جریمهی 2.5 درصد به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت مالیات را علاوه بر مبلغ مالیات پرداخت نمایند. این مقدار پس از پایان تاریخ سررسید پرداخت، مشخص و محاسبه میگردد. (چنانچه میخواهید بدانید که مالیات عملکرد چیست، مطالعه این مقاله را پیشنهاد میکنیم)
2- جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی
همانطور که میدانید، یکی از وظایف صاحبان مشاغل و مودیان مالیاتی تسلیم اظهارنامه مالیاتی است که اگر در این امر تاخیر کنند مشمول جریمه میشوند.
طبق ماده 192 قانون مالیات های مستقیم، در تمامی مواردی که مودیان مالیاتی باید برای پرداخت مالیات کسب و کار خود اقدام به تسلیم اظهارنامه مالیاتی در زمان مقرر کنند، اگر در زمان مشخص این وظیفه را انجام ندهند، باید جریمه غیرقابل بخشودگی را پرداخت کنند که برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل 30 درصد مالیات متعلق و برای سایر مودیان 10 درصد مالیات متعلق است. بر اساس این قانون همچنین مودیان مالیاتی و صاحبان مشاغلی که درآمد خود را پنهان و کتمان کنند، مرتکب جرم مالیاتی شدهاند و باید جریمه پرداخت کنند.
3- جریمه عدم ارسال ترازنامه و حساب سود و زیان
بر اساس قانون برخی از مودیان مالیاتی موظفند دفاتر قانونی را نگهداری کرده و در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند.
طبق ماده 193 قانون مالیات مستقیم، مودیانی که مکلفند دفاتر قانونی خود را نگهداری کنند، در صورتی که حساب ضرر و زیان و درآمد خود را به سازمان امور مالیاتی تسلیم نکنند و نسبت به تسلیم ترازنامه اقدامی انجام ندهند، مرتکب جرم شدهاند و باید 20 درصد مالیات برای هر کدام از موارد گفته شده، جریمه پرداخت کنند. همچنین اگر اظهارنامه و ترازنامه مالیاتی در زمان معافیت توسط مودی تسلیم سازمان امور مالیاتی نشود این امر موجب عدم استفاده از معافیت مودی در همان سال میشود.
4- جریمه ثبت درآمد غیر واقعی
در صورتی که مودیان محترم مالیاتی در اظهارنامه خود درآمدی کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی، به منظور فرار مالیاتی یا هر منظور دیگری، ثبت کنند مرتکب جرم شدهاند و باید جریمه شوند.
طبق ماده 194 مالیات مستقیم، مودیان مالیاتی که برای اجرای مقررات ماده 158 اظهارنامه مالیاتی آنها مورد بررسی قرار میگیرد، اگر درآمد شمول مالیات آنان با مقدار درآمد اعلام شده توسط خود مودی بیشتر از 15 درصد اختلاف داشته باشد، علاوه بر جریمه مالیاتی که به مودی تعلق میگیرد، تا سه سال پس از ابلاغ مالیات مشخص شده از هر تسهیلات و طرح بخشودگی محروم خواهد شد.
5- جریمه مدیران شرکت
یکی دیگر از جرائم مالیاتی این است که مدیران شرکتها اقدامی در خصوص ارسال و تسلیم اظهارنامه مالیاتی به سازمان امورمالیاتی انجام ندهند.
براساس ماده 195 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که مدیران شخص حقوقی اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده 114 را تسلیم سازمان امور مالیاتی ننمایند، مشمول جریمه مالیاتی 2 درصد سرمایه پرداخت شده شخص در زمان انحلال میشود. همچنین اگر مودی اظهارنامهای غیر واقعی تسلیم سازمان مربوطه نمایند، مشمول جریمه مالیاتی به مقدار یک درصد سرمایه پرداخت شده مودی در تاریخ انحلال میشود.
6- جریمه مدیران تصفیه
اگر مدیران، درآمد و دارایی یک شخص حقوقی را تقسیم کنند، پیش از اینکه تصفیه امور مالی و سپردن تامین انجام شود مرتکب جرم مالیاتی میشوند.
طبق ماده 196 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که مدیر تصفیه در رابطه با تقسیم دارایی یک شخص حقوقی پیش از انجام تصفیه امور مالیاتی و یا پیش از سپردن تامین مشخص شده موضوع ماده 118 مرتکب جرم شوند، باید جریمهای معادل 20 درصد مالیات را پرداخت نمایند.
7- جریمه لیست حقوق و دستمزد
هر کارفرمایی باید لیست هزینهها و قراردادهای خود با اشخاص و کارمندان خود را در زمان مشخص شده تسلیم سازمان امور مالیاتی نماید، در غیر اینصورت مشمول جریمه مالیاتی میشود و باید جریمه پرداخت کند.
طبق ماده 197 قانون مالیات های مستقیم، افرادی که بر اساس این قانون موظفند قراردادهای منعقد شده خود و یا صورت هزینههای خود را به سازمان امورد مالیاتی تسلیم نکنند و یا اطلاعاتی خلاف واقعیت در اظهارنامه مالیاتی ثبت کنند، مشمول جریمه ای برابر با دو درصد حقوق پرداختی در ارتباط با حقوق و یک درصد مبلغ قرارداد در ارتباط با پیمانکاری میشوند. (چنانچه تمایل دارید بدانید که مالیات قرارداد پیمانکاری چگونه محاسبه میشود، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد میکنیم)
تفسیر حقوق بازنشستگان در سال 1403
8- جریمه مالیاتهای تکلیفی
بر اساس قانون، بعضی از افراد موظفند مالیاتهای تکلیفی پرداخت کنند. طبق ماده 199 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که شخص حقیقی یا حقوقی که موظف به کسر مالیات مودیان مالیاتی دیگر است در خصوص انجام وظایف خود تخلفی انجام دهد، مشمول جریمه مالیاتی میشود و باید جریمهای برابر با 10 درصد مالیات پرداخت نشده در زمان مشخص شده و 2.5 درصد مالیات برای هر ماه تاخیر از زمان مشخص شده در سررسید پرداخت میشوند. در صورتی که مالیات را فرد دریافت کننده وجه پرداخت کند، جریمه 2.5 درصدی این ماده از قانون تا زمان پرداخت مالیات توسط مودی مالیاتی از مکلفین به کسر وصول میگردد.
9- جریمه عدم انجام تکالیف دفاتر اسناد رسمی
بر اساس ماده 200 قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که دفاتر اسناد رسمی در موردی که در این قانون مکلف به انجام آن هستند تخلف نمایند، مرتکب جرم شدهاند و علاوه بر مسئولیت تضامنی سرردفتر با مودی مالیاتی، باید جریمهای برابر با 20 درصد مالیاتهای متعلق مربوط پرداخت نمایند. همچنین در صورت تکرار تخلف بر اساس قانون محکوم به مجازات حبس تعزیری درجه شش میشوند.
10- جریمه مالیات بر ارزش افزوده
طبق ماده 22 قانون ارزش افزوده، مودیان مالیاتی باید 15 روز پس از پایان هر فصل، اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس قانون ارزش افزوده تسلیم سازمان امور مالیاتی نمایند.
بر اساس این ماده، مودیان مالیاتی در صورتی که تکالیف خود را در رابطه با این قانون انجام ندهند مشمول جریمه میشوند که جریمههای این ماده به صورت زیر است:
- ثبت نام نکردن مودیان مالیاتی در زمان مشخص شده جریمه ای برابر با 75 درصد مالیات متعلق تا زمان ثبت نامه دارد.
- جریمه عدم صدور صورت حساب برابر یا 1 برابر مالیات متعلق است.
- جریمه عدم درج درست قیمت ها در صورت حساب برابر است با یک برابر اختلاف مالیات متعلق یا مبلغ اعلام شده.
- جریمه عدم درج و یا تکمیل اطلاعات در صورت حساب طبق نمونه اعلام شده برابر با 25 درصد مالیات متلق است.
- تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی از زمان ثبتنام یا زمان شناسایی به بعد، جریمهای برابر با 50 درصد مالیات متعلق دارد.
- خودداری از ارائه دفاتر و اسناد بر اساس قانون جریمهای معادل با 25 درصد مالیات متعلق دارد.
جرایم تخطی از قانون مالیات های مستقیم
۱- مرتکب یا مرتکبان جرایم مالیاتی به مجازاتهای درجه شش محکوم میشوند و به موجب ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲، مجازاتهای درجه شش عبارتند از:
- حبس بیش از شش ماه تا دو سال
- جزای نقدی بیش از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال
- محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال
- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
۲- چنانچه مرتکب هر یک از جرائم مالیاتی، شخص حقوقی باشد برای مدت شش ماه تا دو سال به یکی از مجازاتهای زیر :
- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی
- ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری محکوم میشود.
قانون ارتقا سلامت نظام اداری و مقابله با فساد
مصادیق
- ارائه متقلبانه اسناد، صورتهای مالی، اظهارنامه های مالی و مالیاتی به مراجع رسمی ذی ربط
- ثبت نکردن معاملاتی که ثبت آنها در دفاتر قانونی بنگاه اقتصادی، براساس مقررات، الزامی است یا ثبت معاملات غیر واقعی
- ثبت هزینهها و دیون واهی، یا ثبت هزینهها و دیون با شناسههای اشخاص غیرمرتبط یا غیر واقعی در دفاتر قانونی بنگاه
- ارائه نکردن اسناد حسابداری به مراجع قانونی یا امحاء آنها قبل از زمان پیش بینی شده در مقررات
- استفاده از تسهیلات بانکی و امتیازات دولتی در غیر محل مجاز مربوط
- استنکاف از پرداخت بدهی معوق مالیاتی یا عوارض قطعی قانونی در صورت تمکن مالی و نداشتن عذر موجه
جرایم
- محرومیت از شرکت در مناقصهها و مزایدهها یا انجام معامله یا انعقاد قرارداد با دستگاههای دولتی و عمومی بانصاب معاملات بزرگ (بیشتر از 2.200.000.000 ريال)
- محرومیت از دریافت تسهیلات مالی و اعتباری از دستگاههای دولتی و بانکهای خصوصی
- محرومیت از تاسیس شرکتهای تجاری، موسسه غیر تجاری و عضویت در هیات مدیره هر نوع شرکت یا موسسه
- محرومیت از دریافت یا استفاده از کارت بازرگانی
- محرومیت از دریافت مجوز واردات و صادرات یا موافقت اصولی
- محرومیت از عضویت در ارگان مدیریتی و نظارتی در تشکلهای حرفهای و صنفی
سخن آخر
پرداخت مالیات یک وظیفه برای شهروندان و صاحبان مشاغل است. آگاهی از انواع جرائم مالیاتی به ما کمک می کند تا در زمان مقرر اقدام به تسلیم اظهارنامه مالیاتی کرده و طبق قانون تکالیف خود را در رابطه با آن انجام دهیم. در صورت بروز مشکل و نیاز به مشاوره، موسسه تدبیر حساب با ارائه انواع خدمات حسابداری و همچنین مشاوره مالیاتی ، همراهی مناسب برای رفع مشکلات مالی و مالیاتی شرکت شما خواهد بود.
تعقیب
[…] برای شرکت ها در نظر گرفته شده آنها را رد کند و مانع جرم مالیاتی شود و با این کار صرفه جویی عظیمی در منابع مالی شرکت […]
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.