مالیات بر واردات چیست و چگونه محاسبه می شود؟

تاجرین و واردکنندگان که کالاها و اقلام مورد نیاز را به کشور وارد می‌کنند باید مبلغی را به عنوان مالیات به دولت بپردازند که در واقع این مبلغ بخش مهمی از درآمدهای دولت را تشکیل می‌دهد. در این مطلب به بررسی نرخ مالیات بر واردات می‌پردازیم و جزئیات آن را بررسی می‌کنیم. اگر شما هم در حوزه واردات فعال هستید پیشنهاد می‌کنیم برای آگاهی از قوانین مالیاتی تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. (چنانچه تمایل به دریافت مشاوره مالیاتی تلفنی دارید، مشاوران ما در تدبیر حساب آماده راهنمایی شما هستند)

مالیات بر واردات چیست؟

بر اساس قانون مالیات غیرمستقیم، کسانی که کارت بازرگانی دارند و فعالیت‌های واردات کالا و خدمات انجام می‌دهند مشمول پرداخت مالیات کالای وارداتی به دولت هستند. هدف از وضع قوانین مالیات واردات به جز درآمدزایی برای دولت، حمایت از تولید کالاهای داخلی و ممانعت از ورود کالاهای غیرضروری است. زیرا واردات کالاهایی که در داخل کشور تولید می‌شود مانع رشد کسب و کار تولیدکنندگان داخلی می‌شود.

معایب افزایش نرخ مالیات واردات

با اینکه افزایش نرخ مالیات کالاهای وارداتی موجب افزایش درآمد دولت می‌شود اما تاثیرات منفی مانند افزایش تورم در کشور را هم به همراه دارد. همچنین می‌تواند موجب افزایش قاچاق کالا شود.

انواع مالیات بر واردات

مالیات واردات کالا انواع مختلفی دارد که در ادامه هر کدام از آن‌ها را شرح می‌دهیم.

مالیات خودرو وارداتی

میزان مالیات خودروی وارداتی در بودجه‌ی همان سال تعیین می‌شود و واردکنندگان خودرو ملزم هستند مطابق تعرفه‌ها مبلغ آن را به سازمان امور مالیاتی بپردازند. پیش از این نرخ واردات خودرو بر اساس حجم موتور به سی‌سی تعیین می‌شد و برای مالیات واردات خودروهای برقی و هیربدی تعرفه‌ی مشخص دیگری در نظر گرفته می‌شد.

اما مطابق سیاست‌های جدید در بودجه‌ی سال 1400 نرخ مالیات واردات خودرو حدود 86 درصد از ارزش گمرکی آن تعیین می‌شود. البته جانبازان و معلولین بهزیستی می‌توانند معادل 30 میلیون تومان از پرداخت سود بازرگانی معاف شوند.

مالیات بر حقوق و عوارض گمرکی

مطابق ماده‌ی یک قانون امور گمرکی، نرخ حقوقی گمرکی ثابت است و میزان آن معادل 4 درصد تعیین شده است. این مبلغ به واردات قطعی کالاهای مختلف اختصاص دارد و شامل هزینه‌های مربوط به ارائه خدمات نیست. به همین دلیل مطابق ماده 5 قانون امور گمرکی وارد کننده کالا مسئولیت پرداخت حقوق ورودی، هزینه‌ی خدمات و جریمه‌های مربوط به ترخیص را به عهده دارد.

مالیات سود بازرگانی

مالیات سود بازرگانی بر خلاف مالیات حقوق گمرکی ثابت نیست و میزان آن بر اساس تصمیمات سیاست‌گذاری تغییر می‌کند. مبلغ این مالیات به صورت ریالی توسط اداره گمرک از وارد کننده کالا دریافت می‌شود.

البته بهتر است بدانید این مالیات به کالاهای وارداتی قطعی تعلق می‌گیرد و هر سال مبلغ آن برای کالاهای مختلف تعیین می‌شود. البته این قانون استثنائاتی هم دارد و برخی از افراد از پرداخت آن معاف هستند. به عنوان مثال شرکت‌های دانش بیان، شرکت‌های نوآوری و شرکت‌های تجاری‌سازی مطابق قانون از پرداخت سود بازرگانی معاف هستند. همچنین لازم است بدانید برای محاسبه‌ی نرخ مالیات بر واردات از بنادر آبادان، بوشهر، خرمشهر و جزیره هرمز مبلغی به عنوان تخفیف در نظر گرفته می‌شود.

مالیات بر واردات چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه‌‌ی مالیات کالاهای وارداتی به چند عامل بستگی دارد که مجموع این عوامل میزان مالیات کالاهای مختلف را تعیین می‌کند. برای محاسبه‌ی میزان مالیات واردات باید به صورت زیر عمل کرد.

ابتدا باید ارزش گمرکی کالا یا همان مبلغ ارزی کالا را تعیین کرد و آن را با هزینه بیمه جمع بست، سپس ارزش گمرکی کالا و میزان حقوق گمرکی مصوب سال 96 را در تعرفه گمرکی ضرب کرد. همچنین باید:

• جمع ارزش گمرکی کالا و حقوق برای تعیین عوارض در 9 درصد ضرب می‌شود؛
• طبق قانون مالیات مستقیم لازم است ارزش گمرکی کالا و حقوق باید در 4 درصد ضرب شود تا میزان مالیات مشخص شود؛
• یکی دیگر از مواردی که باید محاسبه شود میزان مبلغ پرداختی به گمرک است که از جمع حقوق گمرکی ، عوارض کالا و مالیات به دست می‌آید.

در مجموع برای بدست آوردن مبلغ مالیات کالاهای وارداتی لازم است حقوق گمرکی، مالیات کالا و مبلغ پرداختی به گمرک و عوارض گمرک با هم جمع شود.

کالاهای وارداتی معاف از مالیات شامل چه مواردی است؟

• اقلام وارداتی نظیر مواد اولیه چاپ و محصولات انتشاراتی، فرش دستبافت، تجهیزات ناوبری، دفاعی و امنیتی و کالاهای دامی از پرداخت مالیات معاف هستند.
• برخی از اقلام وارداتی به صورت مشروط از پرداخت مالیات واردات معاف می‌شوند. این گروه شامل واکسن، لوازم توانبخشی و درمانی هستند. شرط معافیت از مالیات این است که نمونه‌ی مشابه داخلی نداشته باشند و وزارت بهداشت این موضوع را تایید کند. اما اگر کالای مشابه اقلام وارداتی در کشور موجود باشد و میزان آن جوابگوی نیاز بیماران نباشد، مبلغ مالیات واردات اختصاص یافته 3 درصد است.
• سومین گروه کالاهایی که از مالیات واردات معاف هستند کالاهای اهدایی وارداتی هستند که به صورت بلاعوض به نهادهای عمومی غیر دولتی، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی اهدا می‌شوند. البته مراجع ذی‌صلاح باید این کالاها را تایید کنند.

چه کسانی از پرداخت مالیات بر واردات معاف هستند؟

با اینکه پرداخت مالیات وارداتی الزامی است اما دو گروه می‌توانند از معافیت مالیاتی استفاده کنند. گروه اول شرکت‌های تولیدی هستند که دارای پروانه بهره‌برداری هستند و گروه دوم شرکت‌هایی هستند که در مدت فعالیت توانستند گواهی خوش حسابی از اداره دارایی کسب کنند.

گواهی خوش حساب به شرکت‌های زیر تعلق می‌گیرد:

• شرکت‌هایی که در سامانه امور مالیاتی ثبت نام خود را تکمیل کنند.
• شرکت‌هایی که اظهار نامه مالیاتی و سود و زیان سالیانه را تکمیل کنند.
• شرکت‌هایی که بدهی مالیاتی را پرداخت کرده باشند.

لازم به ذکر است شرکت‌هایی که در سال اول فعالیت هستند جزو مودیان خوش حساب قرار نمی‌گیرند.

جمع‌بندی

مالیات واردات بخشی از درآمدهای دولت را تشکیل می‌دهد که تاجران و واردکنندگان کالاها ملزم به پرداخت آن هستند. با این‌حال مطابق قوانین مالیاتی کشور برخی کالاها و شرکت‌ها از پرداخت این مالیات معاف هستند. در این مطلب نحوه محاسبه و موارد معاف شدن از مالیات را بررسی کردیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید باشد.