دادرسی مالیاتی و هر آنچه در مورد آن باید بدانید

این روزها مالیات به یکی از دغدغه‌های مهم صاحبان کسب‌وکار تبدیل شده است. کسب‌وکارهایی که شاید تا همین چند سال پیش، مهم‌ترین هدفشان تولید و عرضه محصولات یا خدمات به مشتریان بود. اما امروزه با تغییراتی که در ساختارهای اقتصادی و همچنین کسب‌وکارها رخ داده، اهمیت مالیات دوچندان شده است.

خوشبختانه با حضور متخصصین مالیات و امکان برخورداری از خدمات مشاوره مالیاتی، روندهای پیچیده اداری دادرسی مالیاتی شفاف‌تر و آسان‌تر از گذشته شده است. در این مطلب قصد داریم شما را با دادرسی مالیاتی و مراحل مختلف آن آشنا کرده و به یکی از دغدغه‌های مهم شما عزیزان پاسخ دهیم. با ما همراه باشید. 

دادرسی مالیاتی چیست؟

بر اساس قانون کشور ایران، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران مشغول به کار بوده و درآمد کسب می‌کنند و همین‌طور تمامی افرادی که تبعه ایران هستند و منبع درآمدشان از کشور ایران است، موظف هستند اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی را تکمیل و ارسال کنند. به عبارت دیگر، صاحبان کسب‌وکارهایی که منبع درآمدشان از کشور ایران است، باید به‌صورت داوطلبانه میزان مالیات پرداختی خود را محاسبه و اعلام کنند. تا به اینجای کار ساده به نظر می‌رسد.

اما مشکل از جایی شروع می‌شود که کارشناسان امور مالیاتی، مبلغی را که صاحبان کسب‌وکارها به‌عنوان مالیات پرداختی محاسبه و اعلام می‌کنند، در بیشتر موارد نمی‌پذیرند. به بیان دیگر، کارشناسان امور مالیاتی مبلغ دیگری را شخصاً محاسبه و به‌عنوان مالیات پرداختی کسب‌وکار مذکور اعلام می‌کنند. گاهی این مبلغ آن‌چنان بالاست که پرداخت آن آسیبی جدی به برخی از کسب‌وکارها وارد می‌کند.

اینجاست که اهمیت دادرسی مالیاتی مشخص می‌شود. صاحبان کسب‌وکارها طبق قانون می‌توانند نسبت به مبلغی که کارشناسان امور مالیاتی تعیین کرده‌اند اعتراض کرده و از اظهارنامه مالیاتی که خود تنظیم کرده بودند دفاع کنند. در واقع دادرسی مالیاتی، به پروسه اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی گفته می‌شود که کارشناسان امور مالیاتی تعیین کرده و به صاحبان کسب‌وکارها ابلاغ کرده‌اند.

بسیار خوب، حال که با مفهوم دادرسی مالیاتی آشنا شدیم، لازم است بدانیم که طبق قانون، پروسه اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی را چه کسی می‌تواند انجام دهد. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به این پرسش مهم پاسخ دهیم.

دادرسی مالیاتی را چه کسی انجام می‌دهد؟

بیشتر ما می‌دانیم که پروسه‌های قانونی تا چه اندازه پیچیده و دشوار هستند. گاهی یک نکته به‌ظاهر کوچک می‌تواند این پروسه را تا حد زیادی جلو بیندازد و گاهی ناآگاهی از یک قانون، مسیر رسیدگی به اعتراض را چنان دگرگون می‌کند که نتیجه نهایی به ضرر ما تمام می‌شود.

واقعیت این است که تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی پس از دریافت برگ تشخیص مالیاتی کسب‌وکار خود، شخصاً می‌توانند نسبت به تصمیم کارشناسان امور مالیاتی اعتراض کنند. اما یک روش بسیار بهتر و ساده‌تر که پیش پای صاحبان کسب‌وکار قرار گرفته است، بهره‌مندی از خدمات مالیاتی مشاوران متخصص در امور مالیات است.

مشاوران مالیاتی افرادی هستند که از چم‌وخم امور مالی و مسائل حقوقی آگاه بوده و نهایت تلاش خود را انجام می‌دهند تا میزان مالیات تعیین‌شده را تا جای ممکن کاهش دهند. مشاوران مالیاتی تجربیات فراوانی در زمینه پیگیری موفق پرونده‌های دادرسی مالیاتی داشته و از جزئیات آیین‌نامه مالیاتی و استانداردهای سازمان حسابرسی کاملاً آگاه هستند.

از نظر قانون لازم نیست که مشاوران مالیاتی یا به بیان دیگر، وکلای مالیاتی در رشته حقوق تحصیل کرده و مدرک وکالت داشته باشند. این متخصصان می‌توانند با دریافت وکالت‌نامه از جانب صاحبان کسب‌وکار، پرونده‌های مالیاتی را پیگیری کرده و به سرانجام برسانند.

استفاده از خدمات مالیاتی و مشاوره وکلای مالیاتی، بهترین روشی است که صاحبان کسب‌وکارها می‌توانند برای کاهش مالیات تعیین‌شده انتخاب کنند. به هر حال از قدیم هم گفته‌اند که کار را به کاردان باید سپرد!

دادرسی مالیاتی چه مراحلی دارد؟

رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی مثل هر کار اداری دیگری پروسه مخصوص به خودش را دارد که مرحله به مرحله باید انجام پذیرد. پرونده مالیاتی ممکن است در هر یک از این مراحل به سرانجام برسد. اگر این اتفاق بیفتد عالی است و پرونده به نفع صاحبان کسب‌وکار مختومه اعلام می‌شود. اما گاهی دادرسی مالیاتی روند پیچیده‌تری را به خود می‌گیرد و تا مراحل بعدی نیز ادامه پیدا می‌کند. در ادامه درباره مراحل مختلف این پروسه توضیح می‌دهیم تا دقیقاً بدانید چه چیزی در انتظار شماست.

مرحله اول: مراجعه به رئیس اداره امور مالیاتی

به صاحبان کسب‌وکارهایی که موظف به پرداخت مالیات هستند، اصطلاحاً مؤدی مالیاتی گفته می‌شود. اولین قدمی که مؤدیان مالیاتی می‌توانند برای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی خود بردارند، مراجعه به رئیس اداره امور مالیاتی است. مؤدیان مالیاتی تا ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی فرصت دارند تا اعتراض خود را اعلام کنند.

خوشبختانه بسیاری از پرونده‌های مالیاتی نه‌چندان بزرگ، در همین مرحله ختم به خیر می‌شوند و به مرحله بعدی راه پیدا نمی‌کنند. اما اگر اداره امور مالیاتی با مؤدیان به توافق نرسد و اعتراضشان را وارد نداند، پرونده مالیاتی وارد محله بعد می‌شود.

مرحله دوم: اقدام از طریق هیات حل اختلاف مالیاتی

اگر اداره امور مالیاتی، اعتراض مؤدیان را وارد نداند، پرونده مالیاتی را به درخواست خود مؤدیان به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌دهد. خوشبختانه بسیاری از پرونده‌های مالیاتی که در مرحله اول رد شده‌اند، در این مرحله جواب گرفته و مختومه اعلام می‌شوند. هیات حل اختلاف مالیاتی درصورتی‌که مؤدی نسبت به نتیجه دادرسی اعتراضی نداشته باشد، برگ قطعی‌ای را صادر می‌کند که در واقع ملاک پرداخت مالیات مؤدی است.

اما اگر مؤدی نسبت به نتیجه دادرسی اعتراض داشته باشد، تا ۳۰ روز فرصت اعتراض دارد. در این صورت پرونده مالیاتی وارد مرحله بعد می‌شود.

مرحله سوم: اقدام از طریق شورای عالی مالیاتی

پرونده‌های مالیاتی که در هیات حل اختلاف مالیاتی به نتیجه نرسیده‌اند، به درخواست مؤدی به شورای عالی مالیاتی ارجاع می‌شوند. شورای عالی مالیاتی رأیی را که هیات حل اختلاف مالیاتی صادر کرده است، بدون در نظر داشتن ماهیت پرونده و پس از کاغذبازی‌های اداری، بررسی می‌کند. وظیفه شورای عالی مالیاتی این است که نظر کارشناسی‌شده خود را نسبت به تأیید یا رد این رأی اعلام کند.

اگر شورای عالی مالیاتی، رأیی را که هیات حل اختلاف مالیاتی صادر کرده رد کند، پرونده دوباره به اداره مالیاتی ارجاع شده و زیر نظر هیات حل اختلاف دیگری مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما اگر شورای مالیاتی، رأیی را که هیات حل اختلاف مالیاتی صادر کرده تأیید کند، پرونده مالیاتی وارد مرحله بعد می‌شود.

مرحله چهارم: اقدام از طریق هیات سه‌نفری وزارت اقتصاد

اگر پرونده مالیاتی مؤدی در هیچ‌یک از سه مرحله فوق به نتیجه نرسد، مؤدی می‌تواند پرونده خود را نزد هیات سه‌نفری وزارت اقتصاد ببرد و از این طریق اقدام کند. هدف هیات سه‌نفری وزارت اقتصاد که از سه وزیر تشکیل شده است، به نتیجه رساندن پرونده‌های شکایت مالیاتی و جلوگیری از خروج این پرونده‌ها از سازمان امور مالیاتی است.

واقعیت این است که اکثریت قریب به اتفاق پرونده‌های دادرسی مالیاتی در همان سه مرحله نخست به سرانجام می‌رسند و کمتر ممکن است پرونده‌ای به این مرحله راه پیدا کند. با این حال اگر مؤدی نسبت به رأی صادره از هیات سه‌نفری وزارت اقتصاد اعتراض داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را نزد دیوان عدالت اداری که همان مرحله بعدی است، ببرد.

مرحله پنجم: طرح شکایت در دیوان عدالت اداری

در این مرحله که آخرین مرحله از سلسله مراحل رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی است، مؤدی به کمک یک وکیل دادگستری مجرب، از اداره امور مالیاتی شکایت می‌کند.

کلام آخر

پروسه اداری دادرسی مالیاتی، پیچیدگی‌های فراوانی دارد. اگر می‌خواهید این پروسه را با موفقیت سپری کرده و پرونده خود را به نتیجه برسانید، بهترین کار این است که از خدمات مالیاتی مشاوران متخصص در این زمینه بهره‌مند شوید و پرونده‌های دادرسی مالیاتی خود را به آسان‌ترین شیوه ممکن به سرانجام برسانید و با خیالی آسوده از دغدغه‌های امور مالیاتی، شاهد رشد روزافزون کسب‌وکارتان باشید.